Pyłek kwiatowy

Dla pszczół pyłek kwiatowy jest cennym pokarmem o wysokiej zawartości białka, tłuszczów, węglowodanów, witamin, aminokwasów i innych niezbędnych dla życia związków. Przy niedostatku pyłku rozmnażanie pszczół ustaje, pszczoły szybko słabną, stają się niezdolne do pracy i przedwcześnie giną.

Wśród głównych grup substancji w największej ilości występują w pyłku kwiatowym cukry (33,7%), następnie białko ogólne (23,9%), celuloza (22,4%), woda (9,5%), lipidy całkowite (5,4%), biopierwiastki (1,3%), związki fenolowe (1,2%) i witaminy (0,2%). Wymienione składniki dają ogólną wartość 97,6% (tab. poniżej). Około 70% substancji znajdujących się w pyłku kwiatowym (wyłączając wodę i celulozę) odznacza się działaniem biologicznym.

Skład chemiczny pyłku

Składniki	Średnia zawartość (%)
Białko ogólne Aminokwasy (kwas asparaginowy, kwas glutaminowy, lizyna, glicyna (17,6); Aminokwasy egzogenne i względnie egzogenne (8,6); Wolne aminokwasy (4,2); Kwasy nukleinowe (2,7); Enzymy (inwertaza, amylaza, lipaza)	23,9
Lipidy całkowite Kwasy tłuszczowe (palmitynowy, oleinowy, linolowy, a-linolenowy (3,8); Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (2,7); Fosfolipidy (1,3); Fitosterole (1,1)	5,4
Cukry Cukry redukujące (fruktoza, glukoza) (25,6); Cukry nieredukujące (sacharoza) (4,5); Cukry złożone (4,2)	33,7
Związki fenolowe i triterpenowe Flawonoidy (rutyna) (0,72); Leukoantocyjanidyny i katechiny (0,27); Kwasy fenolowe (kwas chlorogenowy) (0,19); Związki triterpenowe; Kanabinoidy; Alkaloidy pirolizydynowe	1,2
Witaminy Witaminy rozpuszczalne w wodzie (witaminy grupy B, witamina C) (0,16); Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (b-karoten, witamina E) m(0,04)	0,2
Biopierwiastki Makroelementy (sód, potas, magnez, wapń, fosfor) (1,29); Mikroelementy (mangan, żelazo, kobalt, nikiel, miedź, cynk) (0,04)	1,3
Inne składniki Woda; Celuloza; Popiół ogólny (3,5)	9,5 22,4
Łącznie	97,6
W nawiasach podano substancje występujące w największych ilościach. (Źródło:„Skład chemiczny pszczelego pyłku kwiatowego" Bogdan Kędzia - Postępy Fitoterapii 2/2008 Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich w Poznaniu)

Właściwości odżywcze i lecznicze produktów pszczelich znane były od czasów prehistorycznych. Były one wykorzystywane nie tylko w postaci artykułów żywnościowych, ale również jako leki stosowane w różnego rodzaju dolegliwościach. Współcześnie nauka potwierdza ich lecznicze właściwości. Pszczoły zbierają z kwiatów pyłek, mieszają z odrobiną miodu, nektaru i wzbogacając wydzieliną własnych gruczołów w postaci uformowanych kulek, obnóży przenoszą do ula w specjalnych koszyczkach na tylnych obnóżach. Pyłek kwiatowy (obnóża) nazywany często pyłkiem pszczelim stanowi kompozycję wielu ważnych dla organizmu człowieka składników odżywczych. Pyłek kwiatowy (obnóże) można wykorzystać z powodzeniem jako suplement diety. Pyłek kwiatowy odznacza się silnym działaniem adaptogennym.

pylek

Składniki	W 100g	W 1łyżeczce (10g)
Energia	262 kcal	26 kcal
Białko	20,1g	2g
Tłuszcz	4g	0g
Węglowodany	36,1g	4g
Błonnik	6,4g	1g

Pyłek kwiatowy jest produktem bardzo bogatym w biologicznie aktywne substancje. W ziarnach pyłku pochodzących z różnych gatunków roślin stwierdzono obecność ponad 250 substancji. Do zasadniczych grup związków należą białka i aminokwasy, flawonoidy, węglowodany, lipidy i kwasy tłuszczowe, enzymy i koenzymy, witaminy oraz sole mineralne.

Składniki biologiczne pyłku kwiatowego	Właściwości lecznicze
Męskie fitohormony	przeciwutleniające
Niezbędne aminokwasy	anaboliczne
Wszystkie rodzaje witamin	odnawiające
Makro- i mikroelementy	ochraniające komórki
Nienasycone kwasy tłuszczowe	przeciwbakteryjne
Fenole i kwasy fenolowe	immunoregulujące, przeciwzapalne
Flawonoidy	ochraniające przed napromieniowaniem, żółciopędne
Alkaloidy, glikozydy	ochraniające przed niedokrwistością
Cukry (w tym pochodzące z nektaru)	wzmacniające naczynia włosowate
Białka roślinne	przeciwmiażdżycowe, ogólnie wzmacniające

Właściwości biologiczne (źródło: Hodowla pszczół pod redakcją naukową prof. dr hab. Jerzego Wilde, prof. dr hab. Jarosława Prabuckiego)

W badaniach klinicznych za najważniejsze właściwości biologiczne uznano: odżywcze, regeneracyjne, hipolipemiczne (zmniejszające stężenie lipidów w surowicy krwi, odtruwające (detoksykacyjne), adaptogenne, antybakteryjne, przeciwzapalne, przeciwalergiczne, przeciwnowotworowe.

Właściwości medyczne (źródło: Hodowla pszczół pod redakcją naukową prof. dr hab. Jerzego Wilde, prof. dr hab. Jarosława Prabuckiego)

W badaniach i profilaktyce medycznej wykazano między innymi, że pyłek kwiatowy stosowany w postaci różnych preparatów daje dobre wyniki w leczeniu: hiperlipidemii i miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, choroby nadciśnieniowej, zapalenia mięśnia sercowego, anemii, chronicznych obstrukcji, wzdęć i infekcji jelita grubego, impotencji u mężczyzn, chorób nowotworowych, schorzeń wątroby o różnej etiologii, stanów zapalnych i przerostu gruczołu krokowego, niedokrwistości wynikającej z niedoboru żelaza, choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, chorób układu oddechowego, chorób nerwowych, psychicznych, alergicznych, tężyczki, rogowacenia białego, i opryszczkowego zapalenia skóry.