Miód
Jest wytwarzany przez pszczoły z nektaru kwitnących roślin lub ze spadzi, które to surowce po dostarczeniu do ula są poddane przez pszczoły odpowiednim zabiegom podczas, których zostają wzbogacane między innymi enzymami pochodzącymi z pszczelich gruczołów następnie po osiągnięciu pełnej dojżałości są magazynowany w komórkach plastrów. Zatem surowcami dla naturalnych pszczelich miodów są: nektar i spadź.
Kilka słów o miodzie
Miód pszczeli jest od tysięcy lat znanym naturalnym produktem odżywczym oraz leczniczym. Obecnie w dobie wszech obecnej chemii jest coraz trudniej o zdrową żywność.
W trosce o zachowanie jak najwyższej jakości, miód z mojej pasieki po odwirowaniu znajdujący się w postaci płynnej jest konfekcjonowany w szklanych naczyniach. Gdy ulegnie krystalizacji, nie jest już poddawany jakiejkolwiek obróbce termicznej w celu doprowadzenia go do płynnej postaci. W miodach, które poddawane są dekrystalizacji rośnie zawartość hydroksymetylofurfuralu (HMF), jednocześnie następuje obniżenie liczby diastazowej. Wskaźniki te informują o poziomie zawartych w miodzie enzymów, które między innymi decydują o jego wysokiej jakości. Podczas nieprawidłowo przeprowadzonej dekrystalizacji może dojść do obniżenia lub zniszczenia aktywności zawartych w miodzie enzymów.
Hipokrates z Kos, jeden z najwybitniejszych prekursorów współczesnej medycyny nazywany "ojcem medycyny". mówił:
"Twoje pożywienie powinno być lekarstwem, a twoje lekarstwo powinno być pożywieniem".
Właściwości odżywcze miodu
Naturalny miód pszczeli jest produktem bardzo wartościowym, może być spożywany codziennie, profilaktycznie oraz wspomagająco gdy choroba nas dotknie. Dominujący udział cukrów prostych - glukozy i fruktozy decyduje o właściwościach wzmacniających miodu. Glukoza w przewodzie pokarmowym przechodzi bezpośrednio do krwi, może być wykorzystana jako pierwsze źródło energii. Natomiast fruktoza przechodzi do wątroby i po połączeniu w łańcuch glikogenu stanowi magazyn energii w ustroju. Miód można spożywać w każdej postaci jednak należy pamiętać, że nie powinno się go dodawać do napoi i potraw, których temperatura przekracza 42ºC. Dzięki znacznej koncentracji łatwo przyswajalnych jednocukrów, aminokwasów i mikroelementów, wspólne oddziaływanie składników miodu, poprawia sprawność procesów fizjologicznych organizmu człowieka, odbudowując siły fizyczne i psychiczne. Miód wpływa korzystnie na organizm w okresie rekonwalescencji i stanach wyczerpania fizycznego. Szczególnie dobrze na miód reagują dzieci. Tłumaczy się to energetycznym oddziaływaniem cukrów prostych oraz lepszym wykorzystaniem wapnia w ustroju.
Właściwości lecznicze miodu
Miód posiada szereg właściwości leczniczych, polegające na bakteriostatycznym działaniu, hamującym rozwój bakterii w organizmie oraz posiada szerokie oddziaływanie farmakologiczne. Miód poprawia wydolność fizyczną, stymuluje pracę serca, wspomaga wytrzymałość. Jony metali zawarte w miodzie (żelazo, kobalt i mangan) stymulują produkcję czerwonych ciałek krwi. Miód poprawia obraz morfologiczny krwi. Cukry proste biorą udział w procesie detoksykacji chroniąc organizm przed działaniem zanieczyszczonego środowiska. Miód obniża toksyczne działanie alkoholu, nikotyny i innych używek. Miód działa antybakteryjnie, regenerująco oraz wzmacnia odporność organizmu. Spośród czynników biochemicznych odpowiedzialnych za przeciw drobnoustrojowe działanie miodu do najważniejszych należą enzymatyczne reakcje wywołane przez oksydazę glukozowa. Katalizuje ona utlenianie glukozy do kwasu glukonowego. W reakcji tej jako produkt uboczny powstaje nadtlenek wodoru - związek o silnych właściwościach przeciw drobnoustrojowych. Po rozcieńczeniu miodu wytwarzanie nadtlenku wzrasta. W miodzie występują niewielkie ilości związków flawonoidowych, w tym charakterystycznych dla propolisu, a także kwas benzoesowy i paraaminobenzoesowy, które nawet w niewielkich stężeniach wykazują działanie przeciw wielu drobnoustrojom. Miód jest stosowany z powodzeniem zapobiegawczo i leczniczo w bardzo wielu schorzeniach. Miód oddziałuje na układ immunologiczny człowieka, wpływając na odporność organizmu, podnosi jego siły obronne w stosunku do czynników chorobowych.
Fizyczne cechy miodu
Barwa | miodu jest zależna od źródła surowca (nektaru czy spadzi). Na ogół miody nektarowe są jaśniejsze. Na przykład: miód akacjowy bywa bezbarwny i jasnokremowy, rzepakowy - bezbarwny i słomkowy, lipowy - zielonkawożółty i jasno bursztynowy, wielokwiatowy - jasnokremowy i herbaciany. Miody ze spadzi iglastej są ciemne, od brązu do prawie czerni. Miody ze spadzi liściastej mają kolory jasnobrązowe. |
Zapach | Miody gryczane, koniczynowe i rzepakowe mają dość intensywne zapachy, inne odmiany miodów mają mniej intensywne, subtelne, np. lipowy. |
Smak | O smaku miodu decydują przede wszystkim zawarte w nim cukry i kwasy organiczne. Od ostrego w miodzie gryczanym, do ledwo wyczuwalnego w miodzie rzepakowym. |
Krystalizacja | Miód jest gęstym, przesyconym roztworem cukrów, co doprowadza w krótszym bądź dłuższym czasie do skrystalizowania. Krystalizacja jest naturalnym procesem miodu i nie zmienia wartości odżywczo - leczniczych miodu. Miód skrystalizowany można doprowadzić z powrotem do stanu płynnego, bez utraty jego cennych właściwości, wolno podgrzewając np. w kąpieli wodnej. Miód nie powinien przekroczyć temperatury 42 stopni. |
Miód zawiera w uproszczeniu:
75% cukrów prostych (w przewadze glukoza i fruktoza), |
pełny zestaw 21 aminokwasów, białko, globuliny i albuminy (związki azotowe) |
kwasy organiczne, sole mineralne |
znaczną ilość (około 28) mikroelementów, w tym; sód, potas, wapń, magnez, żelazo, krzem |
niewielkie ilości witamin: A, B1, B2, B6, C, K, PP, H |
enzymy, stanowiące główną siłę biotyczną miodu |
substancje lecznicze; inhibina i rutyna, działające bakteriobójczo i wywierające korzystny wpływ na układ immunologiczny |
tylko 5% wielocukrów (sacharozy i dekstryn) |
20% wody |
Miód charakteryzuje się wysoką aktywnością antybiotyczną. Hamuje bądź niszczy rozwój bakterii Gram-dodatnich, Gram-ujemnych, grzybów, wirusów, pierwotniaków, paciorkowców. Te cenne właściwości zawdzięcza miód swemu składowi chemicznemu. Wysokie ciśnienie osmotyczne, kwaśny odczyn środowiska, obecność oksydazy glukozy, lizozymu, apidycyny, inhibiny to cechy nadające miodowi działanie antybiotyczne. Warto pamiętać, że aktywność antybiotyczna miodu wzrasta nawet do 200 razy gdy go rozcieńczymy z wodą.
Podgrzewany miód
Podgrzewany lub podawany do ciepłych płynów (herbata, kawa itp.) traci część swoich dobroczynnych właściwości, głównie enzymów. Załączona tabela podaje czas po upływie, którego następuje zmniejszenie o połowę aktywności diastazy i inwertazy obecnej w miodzie.
Dane wg Včelařstvί 9/2005 za Bienenprodukte und Apitherapie, A. Matzke, S. Bogdanov.
Temperatura °C | Diastaza | Inwertaza |
10 | 35 lat | 26 lat |
20 | 4 lata | 2 lata |
30 | 200 dni | 83 dni |
40 | 31 dni | 9,6 dnia |
50 | 5,4 dnia | 1,3 dnia |
60 | 1 dzień | 4,7 godziny |
70 | 5,3 godziny | 47 minut |
Sposób systematycznego konsumowania miodu.
Szklankę napełnić do około 1/4 pojemności przegotowaną wodą (temperatura wody nie może przekraczać 40;00st. C.) dodać łyżkę miodu. Przygotowany roztwór wody z miodem odstawić na około 10-12 godz. wypić go jest najkorzystniej rano na czczo na pół godziny przed śniadaniem. Przed wypiciem można dodać plasterek cytryny lub sok owocowy np. z aronii dla lepszego smaku. Jakie to ma znaczenie? Wśród substancji chemicznych odpowiedzialnych za antybiotyczne działanie miodu na organizm człowieka jest inhibina. Po rozcieńczeniu z wodą, glukoza zawarta w miodzie powoduje szybkie powstawanie nadtlenku wodoru. Dlatego aktywność antybiotyczna miodu rozcieńczonego wodą jest wielokrotnie ( do 200 razy) większa od miodu nierozcieńczonego. Jest to bardzo ważny czynnik kuracji miodowej.
Naturalny Miód Pszczeli ze względu na posiadane właściwości odżywczych i leczniczych zalecany jest szczególnie: dzieciom, osobom starszym, rekonwalescentom, ludziom ciężko pracujących. Należy pamiętać, że systematyczność kuracji z zastosowaniem miodu jest warunkiem jej skuteczności.
Dawkowanie
Grupa | Wiek | Dawka dzienna | Uwagi |
Dzieci | do 1 roku | 0 | Nie poleca się podawania miodu niemowlętom do 1 roku życia |
Dzieci | od 1 do 2 lat | 7g | |
Dzieci | od 2 do 6 lat | 10 - 20g | |
Dzieci | od 6 do 12 lat | 30 - 50g | |
Młodzież i dorośli | od 60 - do 150g |
Odmiany miodów
Polska norma wyróżnia następujące odmiany miodu:
Akacjowy |
Gryczany |
Koniczynowy |
Lipowy |
Rzepakowy |
Wrzosowy |
Wielokwiatowy |
Nektarowo - Spadziowy |
ze spadzi liściastej |
ze spadzi iglastej |
Stan prawny
Odmiana miodu |
Minimalny procentowy udział pyłku przewodniego |
rzepakowy - Brassica napus |
45 |
akacjowy (robiniowy) - Robinia pseudacacia |
30 |
lipowy - Tilia sp. |
20 |
gryczany - Fagopyrum esculentum |
45 |
wrzosowy - Calluna vulgaris |
45 |
wielokwiatowy |
bez pyłku przewodniego |
Tak więc za miód odmianowy można uznać tylko taki, w którym procent pyłku przewodniego jest równy lub przekracza minimalny procentowy udział pyłku dla danego miodu odmianowego określony w Polskiej Normie na miód pszczeli.
Porównanie Miodu Pszczelego z Cukrem Buraczanym
wg H. Makowiczowej
Skład chemiczny i właściwości | Miód | Cukier |
Zawartość glukozy i fruktozy | 79,5% | Brak |
Zawartość sacharozy | 0-5% najwyżej | 99.8% |
Kaloryczność 100g produktu | 319 | 399 |
Zawartość biopierwiastków | Stwierdzono 21 biopierwiastków,takich jak Ca, Fe, Mg, P, K, Mn i inne | Brak |
Zawartość aminokwasów | Występują niezbędne dla organizmu człowieka | Brak |
Strawność cukrów | glukoza i fruktoza są bez trawienia wchłaniane do krwi w ciągu 15 minut | Czas trawienia sacharozy do 2 godzin |
Wchłanianie | Zaczyna się już w jamie ustnej | Wchłanianie dopiero w jelitach |
Właściwości lecznicze | Profilaktyczne i bakteriostatyczne | Brak |
Działanie odtruwające | Neutralizuje działanie używek | Nie działa |
Zawartość związków biologicznie czynnych | Enzymy, inhibiny, ciała odpornościowe, barwniki, kwasy organiczne, hormony | Brak |
Szkodliwość | Nie stwierdzono | Szkodliwość na skutek nadmiernego obciążenia organizmu |